Deze week, van 1 t/m 8 april is het Autisme week. Dit is een week georganiseerd door de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA). Een week waarin er extra aandacht wordt gevraagd voor autisme. Deze week wordt elk jaar georganiseerd rond 2 april, Wereld Autisme dag. Op deze dag wordt er wereldwijd aandacht gevraagd voor autisme. Vandaar dat ik deze week artikelen plaats over deze aandoening.
Waarom schrijf ik over autisme?
Mijn zoontje van 10 heeft het. Als moeder zijnde merk ik dat er nog veel onduidelijkheid is, rondom ASS, ondanks dat er al best veel informatie over is. Dat vind ik jammer en soms zelfs frustrerend. Je kunt niet zien of iemand autisme heeft. Daarnaast heeft men over het algemeen een verkeerd beeld van autisme, zoals ik een tijdje geleden schreef in het artikel over het programma “Het is hier autistisch” van Filemon Wesselink. Ik krijg nog regelmatig de opmerking dat mensen het niet aan mijn zoon kunnen merken. Maar als je niet weet wat het is, dan kun je het ook niet herkennen.
Wat heeft mijn zoon precies?
Mijn zoon heeft de diagnose Autisme Spectrum Stoornis (ASS) (Engels: Autism Spectrum Disorder (ASD)), een stoornis in het verwerken van informatie. De informatieverwerking in de hersenen, deze verloopt anders. Alles wat je ziet, hoort, ruikt, voelt en proeft, wordt verwerkt in de hersenen. Bij mensen met ASS werkt dit anders en dat brengt dus andere eigenschappen met zich mee. Zo hebben autistische mensen bijvoorbeeld veel oog voor details en zijn ze eerlijk. Dingen die ze hierdoor misschien wel minder goed kunnen, zijn overzicht houden en het hebben van sociaal contact. Je ziet niet aan iemand of hij of zij autisme heeft, maar het heeft wel een hele grote invloed op iemands leven. Daarnaast heeft autisme ook niks met intelligentie te maken. Je hebt mensen met ASS die zwakbegaafd zijn, maar ook hele intelligente autistische mensen.
DSM IV en DSM V
Net zoals bij veel beperkingen en aandoeningen, ziet ASS er bij iedereen verschillend uit. De naam Autisme Spectrum Stoornis is eigenlijk ook een verzamelnaam van de verschillende vormen van autisme.
DSM IV
De diagnose wordt gesteld aan de hand van verschillende kenmerken gesteld, die in het handboek voor psychiatrie (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders afgekort tot DSM) staan beschreven Tot en met de DSM IV , de vierde versie was ASS onderverdeeld in de volgende vormen:
- Klassiek autisme. Dit is de meest bekende variant. Hierbij moet iemand aan al de drie criteria voldoen:
- Beperkingen in de sociale interactie,
- beperkingen in de verbale en non-verbale communicatie
- herhalende stereotype patronen in het gedrag, beperkte belangstelling voor bepaalde dingen en activiteiten.
Deze criteria zijn verdeeld in een aantal kenmerken. Er is sprake van ASS Wanneer er ten minste zes van deze kenmerken (minimaal twee bij het eerste criterium en minimaal een bij het tweede criterium en een bij het derde criterium.) zichtbaar zijn. Deze criteria moeten voor het derde jaar al zichtbaar zijn. Deze vorm van autisme werd in 1943 ontdekt door Leo Kanner.
- Asperger. Het syndroom van Asperger lijkt erg op klassiek autisme, met als verschil dat zij zich wel goed kunnen ontwikkelen op het gebied van de spraakontwikkeling, het is alleen niet zo dat zij dan ook alles e
ven goed begrijpen. Asperger werd in 1944 ontdekt door Hans Asperger. - PDD-NOS. Dit staat voor Pervasive Developmental Disorder Not Otherwise Specified. Dit heb je als je niet aan alle bovengenoemde criteria voldoet.
DSM V
In mei 2013 is de DSM Vijf ingevoerd. Alle bovengenoemde diagnoses worden niet meer gegeven. Er is nu sprake van de algemene diagnose Autisme Spectrum Stoornis. De drie bovenstaande criteria zijn vervangen door deze twee criteria:
- Beperkingen in de sociale interactie en communicatie.
- Specifieke interessesen gedrag wat zich herhaalt.
Persoonlijk vind ik het wel mooi aangezien de verschillende vormen van Autisme nu niet echt met elkaar vergeleken kunnen worden en het daardoor in mijn ogen serieuzer genomen wordt als je bijvoorbeeld een milde vorm hebt. Het nadeel is dat het misschien wat minder specifiek is.
Geef me de 5
De methode Geef me de 5, geschreven door Colette de Bruin, is een hele handige manier om meer inzicht te krijgen in wat autisme nou precies is en hoe je daarmee kunt omgaan. In het boek legt Colette uit dat iemand met autisme de informatie die hij of zij binnenkrijgt als losse puzzelstukjes die aan elkaar gepuzzeld moeten worden. Hij of zij heeft daar extra tijd voor nodig. Wanneer er te veel prikkels (puzzelstukjes) zijn kan het niet meer verwerkt worden en escaleert de situatie.
Iemand met ASS denkt anders, waarbij de volgende cognitieve theorieën het gedrag kunnen verklaren:
- Centrale Coherentie (CC): Het geheel kunnen overzien en kunnen zien wat het betekent en inhoudt.
- Executieve Functies (EF): Het kunnen plannen en organiseren van taken, flexibel daarmee kunnen omgaan en goed kunnen schakelen tussen verschillende taken.
- Theory of mind (TOM): Andere mensen kunnen begrijpen, je goed kunnen inleven in ander mensen en rekening kunnen houden met anderen.
Met Geef me de 5 leer je duidelijkheid te bieden door op de 5 te gaan zitten. Je zit op de 5 als je de vragen: Wie, wat, waar, wanneer en hoe kunt beantwoorden.
Bijvoorbeeld: we gaan straks koekjes bakken. Dit is niet duidelijk. Dan zeg je. Mama en jij gaan vanmiddag om 13:00 uur koekjes bakken in de keuken en we gebruiken daarbij dit recept.
Als er iets niet goed gaat of de situatie escaleert, ga je terug naar de oorzaak en kijk je of je wel duidelijk genoeg was.
Autimaat
Ik vind het boek echt een aanrader om te lezen. Naast het boek krijgen wij begeleiding vanuit Autimaat, waarbij we deze methodiek leren toepassen.
Tip: Dinsdag 4 april om 12.15 is Colette de Bruin live op Facebook en gaat ze allerlei vragen beantwoorden.
Ik kan nog veel meer schrijven over autisme. Maar dan zou het misschien een beetje veel worden. Donderdag plaats ik een artikel over wat autisme voor mijn gezin betekent.
Bronnen:
NVA en Geef me de 5
Logo afkomstig van autismeweek.nl.
de Bruin C. (2011). Geef me de 5. Doetinchem: Graviant educatieve uitgaven.
“It seems that for success in science or art, a dash of autism is essential.” – Hans Asperger
Duidelijk artikel! Ik kan mij vinden in de eigenschappen die je beschrijft over mensen met autisme; ik heb het zelf ook.
Alleen, wanneer je veel met mensen met autisme omgaat leer je het wel snel herkennen bij hen. Ondanks dat iedereen uniek is, kan je het echt wel herkennen bij sommigen.
Dankjewel! Dat is bij mij nog niet zo. Ik ken niet zo veel mensen met autisme. Wel een paar ouders. Maar dat komt vast wel. Wanneer je iets zelf hebt herken je het wel sneller. Ik zie het ook gelijk bij mensen die spastisch zijn.
Lekker vlot geschreven, ik mis alleen nog wel wat meer “vormen”bv mcdd een pittige variant op alles wat je al wel beschreven hebt. En zoals Damion ook al schrijft ga je als je er meer mee te maken hebt andere mensen met ass sneller herkennen. Zelf ben ik moeder van 3 jongens met verschillende vormen van ass en komt het in de familie voor.
Ik betrapte mezelf er tijdens de vakantie op dat ik in de rij wachtenden voor een bergopgang de kinderen en mensen met ass bijna met de neus aan kon wijzen( hahaha) Het was eigenlijk best grappig vonden wij en ook de blikken over en weer van begrip, zonder elkaar te kennen voelden we als ouders de spanning en soms twijfel of we door zouden lopen of toch de rij verlaten en de rust weer opzoeken.
Dankjewel! Ik had graag nog veel meer willen schrijven hierover. Wel goed dat jij het even noemt in je reactie. Maar dan werd het wel erg lang. Mooi om te lezen dat wederzijdse begrip en herkenning. Dat is zo fijn!