Deze week is het weer Autismeweek! Dit jaar staat het thema Prikkels centraal, een woord dat bij ons thuis veel wordt gebruikt. Mijn zoon en ik hebben allebei moeite met het verwerken van prikkels. Ik heb er moeite mee door mijn cerebrale parese en mijn zoon vanwege autisme, waar deze week om draait.
Wat zijn Prikkels?
Een prikkel is informatie die via je zintuigen binnenkomt in je hersenen. Dit kan geluid zijn, geur, de dingen die je ziet, gevoel etc. Je hersenen verwerken vervolgens deze prikkels. Meestal gaat dat heel snel, maar als je een vertraagde informatie verwerking hebt, gaat dat wat langzamer. Sommige mensen vinden het niet erg om veel prikkels om zich heen te hebben en zoeken het juist op. Denk bijvoorbeeld aan een groot dancefeest of een drukke winkelstraat. Anderen vinden het juist prettiger als het wat rustiger is, vaak zodat ze niet zoveel prikkels hoeven te verwerken. Hoe mensen op prikkels reageren is voor iedereen anders.
Overprikkeling
Als je hersenen te veel aan informatie moeten verwerken, kun je overprikkeld raken. Dan wordt alles je te veel en dan de situatie uit de hand lopen. Als je overprikkeld bent, moet je tot rust komen. Mensen met autisme of een aandoening aan de hersenen, zoals CP of Niet Aangeboren Hersenletsel reageren anders op prikkels en kunnen sneller overprikkeld raken. Of juist onderprikkeld, dat ze sommige prikkels juist helemaal niet opmerken. Moeheid en stress spelen ook een rol bij overprikkeling. Als je moe of gestrest bent, kun je sneller overprikkeld raken. Dit gebeurt er wanneer iemand overprikkeld raakt.
Prikkels bij ons thuis
Omdat mijn zoon en ik allebei moeite hebben met het verwerken van prikkels, komt het regelmatig voor dat we elkaar overprikkelen. Als mijn zoon bijvoorbeeld luidruchtig aan het spelen is en ik ben moe, raak ik daar overprikkeld van. Andersom kan mijn zoon weer overprikkeld raken, als ik niet duidelijk genoeg ben en dat ben ik zeer regelmatig, want duidelijk zijn vind ik erg moeilijk, omdat ik vaak zelf de afspraken niet goed onthoud. Een oplossing hiervoor is om de dingen op te schrijven.
Deze week is het Autismeweek, ik heb met mijn zoon een gesprekje gehad over prikkels en overprikkeld zijn. Ik vroeg hem wat hij het liefste doet als hij overprikkeld is. Het stukje hieronder heb ik samen met hem geschreven:
Mijn zoon wil het volgende doen als hij overprikkeld is:
- Lekker rustig gamen en dat iedereen even vergeet dat ik er ben,
- Dan wil ik op een plek zijn waar niemand is, bijvoorbeeld alleen op mijn kamer,
- Muziek luisteren vind ik ook wel fijn,
- Als ik in de trein zit vind ik het wel fijn om mijn koptelefoon op te hebben, zodat ik andere niet tot last ben met mijn muziek of game. Maar ook zodat ik geen last heb van anderen.
Als mijn zoon overprikkeld is, dan laat ik hem met rust, zoals hij zelf al aangeeft:”dat iedereen even vergeet dat ik er ben.” Soms vind ik dat heel moeilijk, maar ik doe het wel, want als ik dat niet doe, dan maak ik het alleen maar erger.
Rustig worden van het scherm
Ik herken heel erg wat mijn zoon graag doet als hij overprikkeld is. Zelf doe ik dat namelijk ook graag als ik overprikkeld ben. Op de een of andere manier word ik helemaal rustig van een spelletje spelen op mijn telefoon of laptop, dat heeft mijn zoon dus ook. Je zou zeggen dat de informatie die mijn zoon via het scherm binnen krijgt, zorgt voor overprikkeling, maar het geeft mijn zoon de afleiding die hij op dat moment nodig heeft. Hetzelfde geldt voor de koptelefoon. Zelf gebruik ik trouwens een noisecanceling koptelefoon. Deze koptelefoon filtert geluiden van “buiten” weg, zodat je deze niet hoort. Mijn zoon heeft een gewone koptelefoon, met draad. Voor nu is dat prima en werkt het goed voor hem.
Ik moet zeggen dat het de laatste tijd wel weer wat beter gaat wat overprikkeling betreft bij mijn zoon. We proberen hem echt de ruimte te geven en zijn dag zo te structureren dat hij niet overprikkeld raakt. Ik vind het eigenlijk heel knap van hem, hoe hij om is gegaan met de onduidelijke situatie in de afgelopen weken. Hopelijk blijft het zo.
