Gisteren was het de dag van de mantelzorg. Een dag, waarop stil gestaan wordt bij mantelzorgers. In Brummen werd vorige week zelfs de week van de mantelzorg georganiseerd, waarin er allerlei activiteiten werden georganiseerd voor mantelzorgers. Mantelzorg speelt een grote rol in mijn leven en in mijn gezin.
Wat is mantelzorg?
Mantelzorg betekent dat naasten voor gehandicapten, chronisch zieken en ouderen zorgen, omdat ze dat zelf niet (meer) kunnen. Met naasten bedoel ik familie, vrienden, kennissen of buren. Het gaat hierbij om langdurige zorg, die niet betaald wordt. Naast volwassen, kunnen ook kinderen mantelzorger zijn van hun ouders. deze kinderen worden jonge mantelzorgers genoemd. Taken van een (jonge) mantelzorger zijn bijvoorbeeld:
- Boodschappen doen,
- Verzorging,
- Het huishouden,
- Gezelschap houden,
- belangen behartigen of mee naar het ziekenhuis of andere instanties.
Wat betekent mantelzorg voor mij?
Al van kleins af aan ben ik afhankelijk van mijn ouders en broer die voor mij zorgen omdat ik zelf bepaalde dingen niet kan vanwege mijn handicap. Ik kan veel zelf, dus de mantelzorg is niet heel erg intensief. Ik heb bijvoorbeeld geen hulp nodig bij het douchen of als ik naar de wc moet. Maar als iemand dit soort dingen niet zelf kan, dan is mantelzorg veel intensiever. Toen ik alleen met mijn zoon woonde, had ik 5 uur in de week huishoudelijke hulp van de thuiszorg. Hierdoor was ik veel minder afhankelijk van mantelzorg. Ik had ook geen mensen in de buurt die mijn mantelzorger konden zijn.
Ons hele gezin bestaat uit mantelzorgers. Mijn vriend, mijn zoon en ik zijn allemaal mantelzorgers. Mijn zoon is dus een jonge mantelzorger. Omdat we ook hulp krijgen van onze moeders zijn zowel mijn moeder en schoonmoeder ook mantelzorger. En vergeet mijn jongste broer niet, die een gehandicapte broer en zus heeft.
Geen huishoudelijke hulp meer
Sinds ik in Brummen woon, krijg ik geen huishoudelijke hulp meer van de thuiszorg. Als je namelijk samenwoont met iemand die in staat is om het huishouden te doen, krijg je vanuit de WMO geen huishoudelijke hulp van de thuiszorg (uitzonderingen daar gelaten, in sommige gemeenten is dit wel beschikbaar). Er wordt er dan vanuit gegaan dat mijn partner het huishouden en alle zorg op zich neemt.
Als reden wordt vaak gegeven dat wanneer mijn vriend alleen zou wonen, dat hij dan ook zelf het huishouden zou moeten doen. Dat is wel zo tot op zekere hoogte (als je samen in huis woont, verdeel je de taken), maar vergeet niet dat 1 persoon veel minder rommel maakt, minder was heeft, minder afwas heeft etc. dan 3 personen. Daarnaast speelt er ook een stuk zorg mee. Denk aan zorgtaken, mee naar het ziekenhuis, zaken die geregeld moeten worden enz. En daarnaast is mantelzorg niet per se alleen fysiek belastend, maar ook mentaal gezien. Bijvoorbeeld veel aan de persoon denken, als je er niet bent en je afvragen of alles wel goed gaat.
Er wordt alleen geen rekening mee gehouden dat de gezonde partner ook (vaak) voor het inkomen moet zorgen. Mijn vriend werkt fulltime en heeft daardoor veel minder tijd om het huishouden te doen en voor ons te zorgen. Gelukkig kan ik nog redelijk veel zelf, maar zwaar huishoudelijk werk is te zwaar voor mij.
Hulp van familie
Omdat het huishouden doen te zwaar voor mij is en mijn vriend fulltime werkt, komt mijn schoonmoeder ons helpen. Ze maakt schoon en strijkt voor ons. Mijn eigen moeder past regelmatig op mijn zoon in de vakanties en helpt ons zoveel mogelijk, wanneer ze daar de gelegenheid voor heeft. Onze moeders helpen ons allebei op een andere manier. Daarnaast hebben we een glazenwasser en iemand die de tuin voor ons onderhoudt, zij worden door ons betaald. Natuurlijk doen mijn vriend ik zoveel mogelijk zelf, zo houden we het huis opgeruimd en schoon waar we kunnen. Ter ondersteuning kunnen mantelzorgers terecht bij het mantelzorgsteunpunt in de gemeente waar ze wonen. Ik weet van anderen dat ze (noodgedwongen) iemand betalen om schoon te maken, maar niet iedereen kan dat zomaar betalen.
Als het aan de regels ligt, doet mijn man álles. Huishouden, koken, zorg waar nodig, en natuurlijk het inkomen verdienen waarvan we leven (lang leve #wajong). Wat een perspectief voor een huwelijk… Afhankelijkheid. #jekomternietin #mantelzorg https://t.co/HNvoB9hbcf
— Jiska Stad-Ogier (@JiskaStad) November 9, 2019
De druk is te hoog.
Eigenlijk vind ik dat er te veel vanuit wordt gegaan, dat het netwerk rondom gehandicapten, chronisch zieken en ouderen wel kan zorgen voor de persoon in kwestie en in ons geval voor mij, mijn zoon en broer. Er komt best veel bij kijken. In mijn geval is het het huishouden en een paar kleine dingen zoals nagels knippen, maar voor anderen kan het nog veel intensiever zijn. Daarnaast moeten (jonge)mantelzorgers vaak ook nog werken en eventueel naar school.
De druk op mantelzorgers vind ik veel te hoog. Niet alleen loopt de mantelzorger kans om een burn-out te krijgen, ik vind ook dat het de gelijkwaardigheid (en intimiteit) binnen een relatie aantast. Hoe zou jij het vinden als je partner op structurele basis jou intensief moet verzorgen? Het laatste wat je wil is dat je partner of ander familielid je als patiënt gaat zien. Ik vind dat je op deze manier veel te afhankelijk bent van je naasten. In landen als Zweden is dat bijvoorbeeld heel anders geregeld, daar helpt de overheid veel meer. In Nederland vinden we dat de familie deze taak op zich moet nemen.
Begrijp me niet verkeerd, ik ben heel erg blij dat onze moeders (en familie) ons zo helpen. Het is ook fijn dat we op elkaar terug kunnen vallen. Ik waardeer het enorm. Ze zijn allebei niet de jongsten meer, maar staan altijd voor ons klaar. En dat is gelijk ook mijn angst, zij mogen eigenlijk niet wegvallen, niet alleen omdat we ontzettend veel van ze houden, maar ook omdat dan de hulp die we zo hard nodig hebben ook wegvalt.
Bron uitgelichte afbeelding (bovenaan): Pixabay.
